Niepełnosprawność intelektualna to rodzaj zaburzenia rozwojowego. Objawia się ono dużym obniżeniem niektórych funkcji intelektualnych. Wiąże się z wieloma trudnościami i problemami. Nie można go wyleczyć, ale poprzez odpowiednie działania da się pomóc dziecku z osiąganiu jak największej samodzielności.

Czym dokładnie jest upośledzenie umysłowe? Na czym polega ta niepełnosprawność? Jakie są jej objawy i przyczyny? Jak wygląda leczenie? I co jeszcze warto o tym wiedzieć? Na wszystkie te i bardzo podobne pytania odpowiadamy poniżej. Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z naszym artykułem.

Czym jest upośledzenie umysłowe i co warto o nim wiedzieć? Ogólna charakterystyka

Upośledzenie umysłowe to ogólnie bardzo obszerny termin. Obejmuje on naprawdę szerokie spektrum zaburzeń na tle rozwojowym. Mogą to być różne stopnie nasilenia. Warto wiedzieć, że upośledzenie umysłowe to nie choroba. To zespół objawów, które towarzyszą naprawdę wielu genetycznym czy neurologicznym chorobom. Na przykład zespołowi Downa albo porażeniu dziecięcemu.

Źródło: Pexels

Światowa Organizacja Zdrowia określa niepełnosprawność intelektualną jako obniżenie funkcjonowania intelektualnego. Do tego mogą zaliczać się również ograniczenia takich sprawności jak:

• radzenie sobie w pracy albo szkole,
• umiejętność porozumiewania się,
• wykonywanie zwykłych, codziennych czynności,
• samodzielne dbanie o własne zdrowie oraz bezpieczeństwo,
• umiejętność podejmowania decyzji oraz kierowania swoimi zachowaniami i działaniami,
• organizowanie sobie czasu wolnego,
• sprawność w różnego rodzaju czynnościach samoobsługowych.

Jakie choroby najczęściej prowadzą do upośledzenia umysłowego?

Warto pamiętać że niepełnosprawność intelektualna towarzyszy różnego rodzaju chorobom o różnych podłożach. Na przykład genetycznym czy metabolicznym. Do tych najczęściej występujących schorzeń, powodujących upośledzenia, zaliczają się:

• przede wszystkim zespół Downa,
• zespół Angelmana,
• zespół Jacobsena,
• padaczka,
• galaktozemia,
• autyzm dziecięcy,
• toksoplazmoza,
• zespół Retta,
• alkoholowy zespół płodowy,
• stwardnienie guzowate.

Jakie są kryteria diagnostyczne upośledzenia umysłowego?

• 69-55 IQ Wechslera – jest to upośledzenie umysłowe w stopniu najlżejszym,
• 54-35 IQ Wechslera- to upośledzenie w stopniu umiarkowanym,
• 34-20 IQ Wechslera – jest to upośledzenie umysłowe w stopniu znacznym,
• poniżej 20 IQ Wechslera – to upośledzenie umysłowe w stopniu głębokim.

Jakie są przyczyny niepełnosprawności intelektualnej?

Wśród przyczyn powstawania upośledzenie umysłowego wymienia się przyczyny pierwotne oraz przyczyny wtórne. Te pierwsze to:

• aberracje chromosomowe – to, najprościej rzecz ujmując, nadmiar chromosomów albo zmiana ich struktury. Taką najczęściej występującą aberracją jest trisomia 21, która powoduje zespół Downa,
• genetycznie powstawanie zaburzenia metabolizmu, np. galaktozemia.

Do przyczyn wtórnych powstania niepełnosprawności intelektualnej zaliczają się:

• zażywanie przez matkę podczas ciąży niedozwolonych substancji; do takich zaliczają się chociażby niektóre leki nasenne czy psychotropowe,
• choroby wirusowe przebyte podczas ciąży przez matkę; na przykład różyczka albo świnka czy półpasiec,
• niedożywienie albo niedobór istotnych witamin u matki,
• wszelkiego objawy psychoafektywne w ciąży; na przykład jakieś traumatyczne przeżycia albo stresujące sytuacje,
• tak zwane uszkodzenia radiacyjne czy mechaniczne dziecka w łonie matki,
• niedotlenienie oraz urazy przebyta w czasie porodu,
• różnego rodzaju infekcje układu nerwowego u noworodka; może to być chociażby zapalenie opon mózgowych,
• tak zwane uszkodzenia mechaniczne w obrębie kory mózgowej dziecka.

Jak wygląda leczenie upośledzenia umysłowego?

Na początek warto zaznaczyć, że niepełnosprawności intelektualnej nie da się wyleczyć. Da się jednak częściowo wpłynąć na rozwój niektórych funkcji intelektualnych. Szczególnie u dzieci, na wczesnym etapie występowania jakichkolwiek objawów.

To wszystko może sprawić, że w przyszłości łatwiej będzie dzieciom przystosować się do funkcjonowania w społeczeństwie. Dzięki z temu będą one w stanie osiągnąć taki poziom rozwoju, który jest niezbędny do osiągnięcia jak najbardziej optymalnej samodzielności.

Na pewno pierwszym ważnym krokiem w podjęciu jakiegokolwiek leczenia jest ustalenie stopnia niepełnosprawności. Później dopiero ustala się indywidualny proces leczenie czy rehabilitacji. Przede wszystkim najważniejszy jest trening poznawczy. Są to różne działania ukierunkowane na rozwój poznawczy mózgu.

Źródło: Pexels

Dziecko niepełnosprawne intelektualnie powinno również uczęszczać do specjalnej szkoły albo placówki wychowawczej. Może tam uczestniczyć w różnych programach edukacyjnych, które prowadzone są przed wyszkoloną kadrę.

Takie szkoły zazwyczaj dostosowują cały program nauczania do intelektualnych możliwości dziecka. Zajęcia tam rozwijają nie tylko mózg czy umysł, ale również motorykę oraz umiejętności psychospołeczne. Tam również dziecko ma możliwość kontaktu z rówieśnikami, z tym samym schorzeniem. To na pewno wpływa na niego w sposób bardzo pozytywny.